Küresel ekonomide yaşanan değişimler, üretim maliyetlerinin ve yatırım ortamlarının tekrar değerlendirilmesini zorunlu kılıyor. Özellikle Orta Doğu ve Afrika (MEA) pazarlarına açılmak isteyen yatırımcılar için Mısır, son yıllarda cazip bir üretim üssü haline geldi. Peki, Türkiye’de mi yoksa Mısır’da mı fabrika kurmak daha avantajlı?
Kurulum Maliyeti
Fabrika kurulumunda en önemli kalemlerden biri, arsa ve bina yatırımıdır. Türkiye’de organize sanayi bölgelerinde arsa fiyatları ve inşaat maliyetleri dövize endeksli olarak artış göstermektedir. Ortalama olarak, 1000 m² kapalı alanlı bir fabrikanın kurulumu Türkiye’de 600.000 – 1.000.000 USD arasında değişirken, Mısır’da aynı büyüklükte bir fabrikanın kurulum maliyeti 300.000 – 500.000 USD aralığındadır. Mısır hükümeti, yabancı yatırımcılara arsa tahsisi, vergi muafiyeti ve bürokratik kolaylıklar gibi teşvikler sunarak bu maliyetleri daha da düşürmektedir.
İşgücü Maliyeti ve Kalitesi
İşgücü maliyeti, üretim ekonomisinin bel kemiğidir. Türkiye’de asgari ücretin yıllık bazda artışı ve işveren maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda, ortalama bir işçinin işverene maliyeti aylık 800 – 1000 USD civarındadır. Oysa Mısır’da bu rakam 200 – 300 USD seviyesindedir.
Ancak burada önemli bir denge unsuru devreye giriyor: iş gücünün kalitesi ve verimliliği. Türkiye, eğitimli ve tecrübeli teknik personel konusunda ciddi bir avantaja sahipken, Mısır’da eğitimli iş gücüne ulaşmak yer yer zorluklar yaratabilmektedir. Bu durum, yatırımcıların özellikle teknik eğitim programlarıyla yerel iş gücünü desteklemelerini gerektirir.
Enerji ve Hammaddeye Erişim
Enerji maliyetleri, üretim maliyetlerinde belirleyici rol oynar. Türkiye’de sanayi elektriği ve doğalgaz fiyatları zaman zaman döviz kuruna bağlı olarak yüksek seyredebilir. Mısır ise doğal gaz ve elektrik gibi enerji kaynaklarında daha ucuz ve sabit fiyatlara sahiptir. Özellikle enerji yoğun sektörler için Mısır bu yönüyle önemli bir avantaj sunar.
Mısır’ın Afrika ve Arap coğrafyasına yakınlığı sayesinde yerel ve bölgesel hammaddeye ulaşım da daha kolay ve ucuz olabilir. Bu, tedarik zinciri optimizasyonu açısından kritik bir faktördür.
Lojistik ve İhracat Avantajları
Türkiye, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşması sayesinde büyük bir pazara avantajlı erişim sağlarken, Mısır ise Arap Serbest Ticaret Alanı (GAFTA), Afrika Kıtası Serbest Ticaret Anlaşması (AfCFTA) ve COMESA gibi birçok ticaret anlaşması ile Afrika ve Orta Doğu’ya sıfır gümrükle mal satabilmektedir.
Ayrıca Süveyş Kanalı’nın kontrolü ve Akdeniz’e doğrudan açılım sayesinde, Mısır dünya deniz ticareti rotaları açısından stratejik bir konuma sahiptir. Bu durum, özellikle ihracata dayalı üretim yapan şirketler için büyük lojistik avantajlar yaratır.
Vergi ve Teşvik Politikaları
Türkiye’de vergi sisteminin oturmuş olması, şeffaf bir yatırım ortamı yaratmaktadır. Ancak bazı yatırımcılar için vergi yükleri caydırıcı olabilir. Mısır ise son yıllarda doğrudan yabancı yatırımları çekebilmek adına ciddi vergi muafiyetleri, gelir vergisi indirimleri ve gümrük teşvikleri sağlamaktadır.
Örneğin, Mısır’daki özel ekonomik bölgelerde yatırım yapan firmalar, gelir vergisinin %50’sine kadar indirim alabilir. Ayrıca makine ve ekipman ithalatında gümrük vergisinden muafiyet gibi desteklerle yatırım ortamı cazip hale getirilmektedir.
Hangisi Daha Avantajlı?
Türkiye, güçlü altyapısı, yetişmiş iş gücü ve Avrupa pazarına yakınlığıyla hâlâ çok değerli bir üretim üssüdür. Ancak düşük maliyet, lojistik avantaj, enerji fiyatları ve teşvik sistemleri göz önüne alındığında, Mısır, özellikle ihracat odaklı üretim yapan markalar için cazip bir alternatif haline gelmiştir.
Suezzone olarak, global yatırım trendlerini yakından takip ediyor ve müşterilerimize en avantajlı üretim lokasyonları konusunda danışmanlık sağlıyoruz. İster Türkiye’de ister Mısır’da yatırım yapmayı planlayın, işinizi doğru analizle büyütmenize destek oluyoruz.
